مسجد کارکردهای زیادی دارد در این مبحث به نمونه های مختصری از کارکردهای مسجد نمونه و موفق اشاره می کنیم.
1- کارکرد عبادی: کارکرد عبادی مسجد بدان حد محوری است که سایر کارکردهای مسجد وابسته به این کارکرد می باشد چه آنکه هر فعالیتی که در مسجد انجام می شود با نیت عبادت خداوند و قصد قربت اوست.
یکی از رموز اصلی بنای مسجد در اسلام، فراهم آوردن چنین مکانی برای عبادت است. مسجد، با ویژگیها و شرایطی که شارع مقدس ، خود برای آن در نظر گرفته، مناسب ترین مکان برای عبادت و راز و نیاز با خداوند متعال است.
2-کارکرد آموزشی: خداوند متعال یکی از جنبه های مهم رسالت پیامبر اکرم (صلی ا...) را تبیین و تفسیر آیه های قرآن قرار داده است. بی تردید این مهم در مرتبه اول در مسجد صورت گرفته است.مسجد در تاریخ اسلام قدمت و اهمیت بیشتری در امر آموزش دارد، زیرا در آغاز ظهور اسلام و حکومت خلفای راشدین، مراکز تعلیم بیشتر در مساجد و گاه در برخی از اماکن عمومی و خصوصی بوده است.
3-کارکرد فرهنگی: مسجد، مرکزی فرهنگی است که مردم را در شبانه روز 5 نوبت به خود فرا می خواند و فرهنگی ارائه می دهد که بجای تکیه بر امتیازها و اختلافها به جهات مشترک بشری تکیه دارد. پس از نقش عبادی و آموزشی، نقش فرهنگی در بین دیگر کارکردهای مسجد دارای بیشترین اهمیت است.
4-کارکرد تبلیغی: هدف از تبلیغ، رشد و افزایش معرفت دینی مردم و احیای آنان برای ادای وظایف دینی و اسلامی ایشان است.
پیامبر اکرم (صلی ا...) از همان ایام اولیه شروع تبلیغ اسلامی، از ضرورت وجود مرکزی که متولی امور تبلیغاتی باشد آگاه، و عملا در پی تاسیس آن بود.
5-کارکرد علمی: اسلام دین علم و معرفت است. بیش از همه نظامات اجتماعی جدید و قدیم و همه ادیان و شرایع، اسلام مردم را به فراگیری دانش تشویق و ترغیب نموده و برای پی ریزی فرهنگ و تمدنی قوی، تحصیل علم را بر هر زن و مرد مسلمان واجب کرده است. شالوده مسجد با چنین نگرش علمی به هستی و پدیده های هستی پی ریزی می شود و مسلمانان همواره از سوی بنیانگذار مکتب اسلام برای تشکیل جلسات علمی و آموزشی و بزرگداشت مجالس علمی تشویق می شوند.
منبع: محمد علی موظف رستمی- آیین مسجدص 16
حضرت فاطمهعلیها السلام :بِشرٌ فی وَجهِ المُؤمِنِ یُوجِبُ لِصاحِبِهِ الجَنَّةَخوشرویی هنگام روبه رو شدن با مؤمن ، بهشت را بر فرد خوش رو واجب میکند.
بحار الأنوار ، ج 75 ، ص 401 .
شاعر تمام قافیه ها را مرور کرد
واز سر هوای رنگ و ریا را به دور کرد
شعری سرود قافیه ای عاشقانه داشت
دنیای عشق را همه غرق سرور کرد
توحید بیت اول اشعار ناب او
دست مدد به سوی خدای غفور کرد
بیتی به وصف ختم رسولان سرود و بعد
او از حجاز عزم سر کوی طور کرد
در بیت سوم غزلش گفت یا علی(ع)
در شاهراه عشق چه زیبا عبور کرد
وانگه به وصف فاطمه(س) بیتی سرود او
شرح مفصلی ز کتاب و زبور کرد
ذکر امام دوم ما بیت بعد بود
در اوج عشق قافیه را جور جور کرد
با رنگ خون دو مصرع بعدش سروده شد
گفتا حسین(ع) و قافیه اش را تنور کرد
در بیت بعد زینب کبری(س) سروده شد
بعد از تنور قافیه او را صبور کرد
گفتا چهارده غزل که همه عاشقانه بود
توصیف عاشقانه ای از کوه نور کرد
بیت نهایی اش همه امید بود و عشق
گفتا ولی عصر(عج) و سخن از حضور کرد
با اشک و آه و ناله و اندوه و حزن و غم
او از خدای خود طلب امر ظهور کرد
شاعر:علی اسماعیلی
پیامک های استغفار
« مفاتیح/امام صادق(علیهالسلام) فرمودند:«هرکه بعداز نمازعصر 70مرتبه استغفارکند،حقتعالی ازاو 700گناه رامیآمرزد» »
پیامک خواندن سوره توحید
« مفاتیح/امام صادق(ع):هرکه به خداوروزقیامت ایمان داردخواندن«قلهواللهأحد»رابعدازنمازهای واجب ترک نکندپس بدرستیکه کسیکه آنرابخواندحقتعالی برایش خیردنیاوآخرت راجمع نموده واووپدرومادرش وفرزندانش رامیآمرزد »
پیامک دعای سجده آخر...
« مفاتیح/مستحب است درسجده آخر نوافل مغرب درهرشب و خصوصادرشب جمعه، 7مرتبه بخوانیم:
«أللّهم إنّی أسئلُکَ بوَجهِکَ الکریم، وَ اسمِکَ العظیم، وَ مُلکِکَ القَدیم، أن تُصَلِّیَ عَلی محمّدٍ و آله، وَ أن تَغفِرَلی ذَنبِیَ العظیم، إنَّهُ لایَغفِرُالعظیمَ إلّاالعظیم» »
« مفاتیح/هرکس میخواهدتوبهاش مقبول وگناهانش آمرزیده شود،باایمان بمیردوقبرش وسیع ونورانی باشد،والدینش ازاوراضی گردندو...، بعدازغسل مستحبی،بجای آوردنمازروزیکشنبه ذیالقعده را!
*کیفیت نماز:ر.ک مفاتیحالجنان »
« مفاتیح/درروایتى ازامام کاظم(ع)آمده است:سزاوارنیست ترک بوى خوش درهرروزواگرقادربرآن نبودیک روزدرمیان واگربرآن نیزقادرنبوددرروزجمعه »
« مفاتیح/اگریکشنبه هفته گذشته روازدست دادید! امروز نمازیکشنبه ذیالقعده راکه یکی ازسفارشات مؤکدعرفاست وازفضایلش هم *توسعه رزق وروزی و نیزمدارای ملکالموت دروقت جان دادن*است، ازیادنبرید! »
« مفاتیح/هرکس میخواهدتوبهاش مقبول وگناهانش آمرزیده شود،باایمان بمیردوقبرش وسیع ونورانی باشد،والدینش ازاوراضی گردندو...، بعدازغسل مستحبی،بجای آوردنمازروزیکشنبه ذیالقعده را!
*کیفیت نماز:ر.ک مفاتیحالجنان »
هرکس این دعارابعدازفریضه ظهرجمعه3باربخواندتاجمعه دیگرازبلاهاایمن باشد »
گفتا پدر شبی به پسر منتظر بمان
جان پدر تو دیده به در منتظر بمان
دل چون شکست از غم هجران روی یار
آنگاه با دو دیده ی تر منتظر بمان
گاهی اگر رسید تو را رنج و محنتی
با اشک و آه و خون جگر منتظر بمان
فرزند من بکوش که صاحب خبر شوی
تا وقت پخش اصل خبر منتظر بمان
شام فراق می رود و صبح می رسد
تا بامداد صبح ظفر منتظر بمان
آبستن حوادث اگر بود روزگار
ترسی به دل مده ز خطر منتظر بمان
گفتا پدر اگر که برفتم من ازجهان
گشتی تو نیز چون که پدر منتظر بمان
بی روی یار تلخ شده روزگار ما
با او شود به مثل شکر منتظر بمان
روزی طلوع می کند از مشرق زمین
خورشید پر فروغ بشر منتظر بمان
چون بعد صبر نوبت ظفر آید بدون شک
آید نگار ما ز سفر منتظر بمان
جان پدر به حرف پدر گوش جان سپار
عمر عزیز خود مده به هدر منتظر بمان
با حب آل حیدر کرار(ع) روز و شب
در انتظار قرص قمر منتظر بمان
شاعر:علی اسماعیلی
در یای چشمانم دوباره کرده طغیان
جاری ز بحر چشم من سیلی خروشان
درد غم و داغی به سینه دارم امشب
که این درد را با هیچ دارو نیست درمان
من نیستم تنها اسیر دام غمها
افتاده هر آزاده ای در دام طوفان
خیل ملائک در سما اندوهگینند
و از غصه سرها را نهاده بر گریبان
هر جا که بنمایی نظر آنجا ببینی
جمعی نشسته غصه دار و دیده گریان
داغ عزای حضرت صادق (ع) رسیده
شد کشته صادق(ع) مظهر الطاف یزدان
ما شیعیان با نام صادق(ع) زنده هستیم
در قلب ما جا دارد و بر ماست چون جان
از نور او خورشید بر ما می درخشد
او منبع نور است و خورشید درخشان
گر طالب تفسیر آیات خدایی
او هست تفسیر همه آیات قران
بر ما بتابد روز و شب انوار رویش
او هست نجم و ماه و او خورشید تابان
ای مومنین او مظهر ایمان و تقواست
او حجت حق است و معیار ایمان
شیعه ی حیدرم و سر به گریبان علی(ع)
مثل چاه و شب و صحرا شده گریان علی(ع)
دامن حضرت او پر شده از خون سرش
شده ام گریه کنان دست به دامان علی(ع)
خفته در خون سر خویش امیر دو جهان
دیده ام خون شده از بهر یتیمان علی(ع)
نخل ها تشنه ی اشک بصرش گردیده
چاه ها منتظر ناله ی پنهان علی(ع)
قدسیان شیفته ی حال نماز شب او
خاکیان در طلب خواندن قران علی(ع)
غم مظلومی او سوخت سراپای مرا
سوختم ، سوخته چون سینه ی سوزان علی(ع)
همه دیوان من از ذکر علی(ع) سرشار است
مثل تسبیح خداوند به دیوان علی(ع)
ما همه چون قطره و مانند دریایی تو آقا
جمعمان جمع است چون می دانم اینجایی تو آقا
خوب می دانم که اینجا در کنارم هستی آقا
دیده ی ما سخت نابیناست، پیدایی تو آقا
لنگر هستی تویی، بی تو جهان وارونه می شد
علت آرامش امروز و فردایی تو آقا
مقتدا و رهبر و فرمانروای ما تو هستی
ما همه عبدیم و بر ما جمله مولایی تو آقا
خانه ی دلهای ما شد مسکن و ماوایت ای دوست
دین ما ، ایمان ما ، محبوب دلهایی تو آقا
خلقت تو چون ز نور حضرت خالق رقم خورد
هر کجا نام خدا باشد، همانجایی تو آقا
من چگونه وصف رویت را کنم ای حجت حق
صد هزاران بار روءیاتر ز روءیایی تو آقا
ای خوشا روزی که با امر مطاع حق تعالی
بشنوم تنها خبر هر جای دنیایی تو آقا
آشپز ماهر با سه وعده غذا در یک ظرف
با هم همکلاسی بودند، بسیار رفیق و مهربان، آخر مرام و معرفت. تحصیلاتشان که تمام شد هر کدام رفتند دنبال زندگی خودشان. تا مدّتی از هم اطلاعی نداشتند. بعد از چند سال در محل قدیمی یکدیگر را دیدند. بعد از چند سال دو دوست قدیمی به هم رسیده بودند. حرف های زیادی برای گفتن و تعریف کردن داشتند. هر کدام از جریان ازدواجشان تعریف می کردند. به دوستش گفت خوب! حالا از ازدواجت راضی هستی. گفت بله همسری دارم بسیار کد بانو که برای من غذاهای متنوعی می پزد در هنر آشپزی او همین بس که می تواند در یک ظرف سه نوع غذا بپزد. دوستش تعجب کرد و پرسید چگونه ؟ دوستش در جواب گفت همسر من در یک ظرف سه نوع غذا درست می کند که روی آن پلو وسط آن کوفته و ته آن آش است.
برداشت ها:
1-نماز خواندن بسیاری از نماز گزاران شبیه این آشپز است که در حین نماز کارهای مختلف می کنند ظاهرش نماز است اما در باطن همه چیز در آن پیدا میشود: پیدا کردن اشیاء گمشده، تنظیم برنامه های روز بعد، فکر کردن به مسائل قبل و بعد نماز، گوش کردن به صحبت اطرافیان و یا حتّی اخبار.
منبع:ره توشه راهیان نور ویژه ماه مبارک رمضان 1387- ص 484