معراجی ها

آن نوگل زیبا که جهان منتظرش بود
با آمدنش روشنی دیده ی ما شد

همچون پدرانش که همه هادی خلقند
او نیز بر ابناء بشر راهنما شد

تکرار علی(ع) بود و وصی بود به احمد(ص)
پس ترجمه ی تازه ای از وحی خدا شد

بگذاشت به سر تاج شهنشاهی عالم
شاهان جهان بر در او جمله گدا شد

شد شرط اجابت به دعای بشریت
آن یوسف زهرا(س) و علی(ع) روح دعا شد

بگذاشت قدم روی زمین آن گل زهرا(س)
یکباره چراغان همه ی ارض و سما شد

یا مهدی زهرا(س) شده ذکر لب جبریل
جبریل از این ذکر مقرب به خدا شد

داروی همه درد بشر مهدی زهراست
آلام بشر یک یک از این نام دوا شد

آمد که جهان را کند از عدل لبالب
او آمد و با آمدنش عدل بنا شد

موصوف به اوصاف خداوند کریم است
پس لایق تمجید و سزاوار ثنا شد

با اذن خداوند شد از دیده ی ما غیب
تسلیم خدا بود و بر این امر رضا شد

آن دل که شده خانه ی آن ماه خدایی
یک پارچه آن دل گهر ناب و طلا شد

فارغ ز همه رنگ و ریا گشته دل ما
زیرا که لبالب دل ما، مهر و وفا شد

آور خبر ای باد صبا از سر کویش
هر دل شده ای منتظر باد صبا شد

این هر دو جهان بود کویری و سرابی
از حسن گل فاطمه(س) لبریز صفا شد

شد شیعه ی اثنی عشری شاکر الله
زیرا که گل فاطمه(س) بر شیعه عطا شد

شاعر: علی اسماعیلی

خداوند در آیه هاى مختلف قرآن، بر وجوب نماز تصریح فرموده:« وَأَقِیمُواْ الصَّلَوةَوَءَاتُواْ الزَّکَوةَ وَأَطِیعُواْ الرَّسُولَ‏ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ‏[نور/56] و نماز را به پا دارید و زکات را بپردازید و از پیامبر اطاعت کنید. باشد تا مورد رحمت قرار گیرید.» "اقیموا" صیغه امر است و امر نیز بر وجوب دلالت مى کند و نیز مى فرماید: «إِنَّ الصَّلَوةَ کَانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ کِتَباً مَّوْقُوتاً[نساء/103] همانا نماز بر مؤمنان، در اوقات معین مقرر شده است.»

درباره علت وجوب نماز هم، مطالبى در روایات اسلامى آمده است؛ از جمله امام رضا(علیه السلام) فرمود: علت تشریع نماز، توجه و اقرار به ربوبیّت پروردگار و مبارزه با شرک و بت پرستى و قیام در پیشگاه پروردگار در نهایت خضوع و تواضع و اعتراف به گناهان و تقاضاى بخشش از گناهان گذشته و نهادن پیشانى بر زمین همه روز براى تعظیم خداوند است و نیز این که انسان همواره هوشیار و متذکر باشد که گرد و غبار فراموشى بر دل او ننشیند و مغرور نشود. خاشع و خاضع باشد، ... و همین توجه به خداوند متعال و قیام در برابر او، انسان را از گناهان باز مى دارد و از انواع فساد جلوگیرى مى کند.

شیخ حرعاملى، وسایل الشیعه، ج4، ص8 و 9.

تعریف مسجد جامع
81. مسجد جامع مسجدى است که در شهر براى اجتماع همه اهل شهر بنا شده و اختصاص به گروه خاصى ندارد.

نجس کردن مسجد محو شده
82. مسجدى که به کلى محو شده یا به جاى آن بناى دیگرى ساخته شده و امیدى هم به بازسازى آن نیست، معلوم نیست که نجس کردنش حرام باشد گرچه احتیاط در نجس نکردن آن است.

اجراء سرود همراه با موسیقى در مسجد و امثال آن
83. اجراى سرودهاى انقلابى و مانند آن همراه با نغمه‏هاى موسیقى در مکان مقدس و در مناسبتهایى که آن را اقتضا مى‏کند، اشکال ندارد مشروط به اینکه با احترام آن مکان منافات نداشته باشد و در مکانهایى مثل مسجد مزاحم نمازگزاران نباشد، ولى پخش موسیقى لهوى مضلّ عن سبیل الله به طور مطلق جایز نیست.

پخش موسیقى از مسجد
84. مسجد جایگاه خاصى دارد و اگر پخش موسیقى در آن منافى با حرمت مسجد باشد، حرام است، حتى اگر موسیقى غیرحرام باشد.

انجام ورزش و امثال آن در مسجد
85.  از انجام ورزش و هر کارى که با قداست و شئون مسجد منافات دارد اجتناب شود.

اطعام عروسى در مسجد
86. غذا دادن به دعوت شدگان در مسجد فى‌نفسه اشکال ندارد.

ورود کفار به مساجد
87. ورود کفار به مسجد الحرام شرعاً ممنوع است و در سایر مساجد نیز اگر هتک و بى‏‌احترامى مسجد شمرده شود، جایز نیست، بلکه در سایر مساجد نیز مطلقاً وارد نشوند.

تخریب مسجد
88. تبدیل و تخریب مسجد جایز نیست، مگر اینکه ضرورت غیر قابل چشم‌پوشى در بین باشد.

استفتائات مقام معظم رهبری

یکی از مسائلی که در قرآن کریم روی آن زیاد تکیه شده، این است که پرداختن زکات واجب را تنها نمازگزاران از یاد نمی برند و نمازگزارانی که آن را از یاد ببرند نمازگزار واقعی نیستند و این نکته در 27 آیه از آیات قرآن ذکر شده است، البته در برخی آیات امر به نماز و زکات شده است. مانند : ( و اقیموا الصلاه و اتو الزکاه...) (بقره / 43) و نماز را برپا دارید و زکات را بپردازید.
در هشت مورد به نحو عام خطاب فرموده که شامل مردان و زنان می شود و تنها در یک مورد خطاب به زنان پیامبر (ص) می فرماید: ( فاقمن الصلاه و اتین الزکاه...) (احزاب /33) نماز را برپا دارید و زکاه را بپردازید.
شاید این امر اختصاصی، نظر به اهمیت وابستگی و انتساب با نبی اکرم (ص) داشته و اقامه نماز و دادن زکاه از زنان پیامبر (ص) چه دراطاعت امر چه در مخالفت امر پاداش و کیفر خاصی دارد. تاکید خداوند متعال روی این دو شاخه فردی و اجتماعی و فرمان به انجام آن، آن هم بصورت دسته جمعی که فرمود: همه نماز را بپادارید و همه زکات را بپردازید، خالی از نکات نیست که آن نکات عبارتند از: یکی این که نشان می دهد، تمام اجزای دین باهمند و دینداری تبعیض و انتخاب جزئی از آن و ترک مابقی، بر نمی دارد، این مجموعه با هماهنگی که در بینشان نهفته است، دین شماست، لذا معنا ندارد افرادی در قسمتی از دین که هیچ گونه ضرر مادی و جسمی نداشته باشد، دیندار و متدین شوند ولی در بقیه آن کوچکترین اقدامی نکنند، مخصوصاً روی این دو تکلیف بیشتر تکیه شده چرا که مسلمانان و مومنین چه در بعد عبادی که جنبه فردی دارد بیشترین تکلیف واجب را در اقامه نماز بر عهده دارند و چه در بعد اجتماعی و پرداخت مالیات بیشترین تکلیف را در ادای زکات دارند. برای اهمیت این ارتباط در دین همراه با انکار و تعجب می فرماید: ( افتومنون ببعض الکتاب و تکفرون ببعض!)
پس آیا به بعضی از قسمت های کتاب ایمان می آورید و به قسمت دیگر کفر می ورزید؟ مومن کسی است که به همه آن ایمان دارد و اگر فردی به قسمتی از آن کافر شد به همه کفر ورزیده و به همین خاطر تارکین زکات و انفاق با این که از نمازگزاران بودند مورد عتاب و سرزنش قرار گرفتند. نکته دیگر اینکه این عبادت و بندگی خدا چیزی جدای از فرمان ها و دستورات او نسبت به خلق او نیست، بلی گرچه بعضی از حقوق تنها اختصاص به خدا و بعضی دیگر تنها به مردم اختصاص دارد ولی بسیاری از آنها هم به خدا و هم به مردم مربوط می شود و اگر کسی حق خدا را در قالب انجام نماز شناخت معنا ندارد و حق مردم را در سایه امر خدا نشناسد که فرمود: زکات حق فقرا و ضعیفان را بدهید، یعنی اگر کسی حق شناس است در همه جا حق را می شناسد، چه حق خدا در نماز و چه حق مردم در زکات و اگر نشناسد حق هیچ کدام را نمی شناسد و این است که در نماز و زکات با هم ذکر شده است.

از جمله مطالب مهمی که در قرآن کریم به آن اهمیت خاصی داده شده و مورد توجه قرار گرفته پرداخت انفاق است که از طریق نمازگزاران انجام می شود، نه انفاقات واجب، بلکه انفاق عام که شامل واجب و مستحب می گردد و آیاتی دراین باره ذکر شده که برخی از آنها عبارتند از:
( یقیمون الصلاه و مما رزقناهم ینفقون) (بقره /3)
و نماز را پیوسته به طور دسته جمعی بپا می دارند و از آنچه ما به آنها روزی دادیم انفاق می کنند.
(و اقاموا الصلاه و انفقوا مما رزقناهم سراً و علانیه ) ( رعد/4)
و نماز را بپا می دارند و از آن چه آن ها را روزی دادیم به طور پنهان و آشکار انفاق می کنند.
(قل لعبادی الذین آمنوا یقیموا الصلاه و ینفقوا مما رزقناهم سراً و علانیه) ( ابراهیم/5)
بگو به بندگان من، کسانی که ایمان آورده اند، نماز را بپا دارند و از آنچه ما روزی به آنها دادیم پنهان و آشکار انفاق می کنند. (و المقیمی الصلاه و مما رزقناهم ینفقون) ( حج/ 53)
بشارت ده متواضعان و تسلیم شدگان را کسانی که نماز را بر پا می دارند و از آنچه روزیشان دادیم انفاق می کنند.
( و اقاموا الصلاه و انفقوا مما رزقناهم سراً و علانیه ) (فاطر / 92)
و نماز را بر پا می دارند و از آن چه روزیشان دادیم پنهان و آشکار انفاق می کنند.
(المصلین،الذین هم علی صلاتهم دائمون. و الذین فی اموالهم حق معلوم. للسائل و المحروم.) (معارج/ 22 تا 52)
نمازگزارانی که نمازهای خود را تداوم می بخشند و کسانی که در اموالشان حق معلومی، برای سائل و محروم است. معلوم می شود نمازگزاران حقیقی کسانی هستند که انفاق مال جزء برنامه آن هاست. و اگر کسی در انفاق سهیم نبود جزء نمازگزاران محسوب نمی شود و علاوه براین از شرایط صحت نماز این است که لباس، زمین مکان نماز و غیره هیچ کدام غصبی نباشد،یعنی وقتی به حقوق الهی در قالب نماز توجه شده که حقوق خلق را بشناسد و با مراعات حقوق مردم (انفاقات واجب و مستحب) می تواند وارد نماز شود چرا که وقتی در نماز، خدا و حق او را شناخت حق مردم که عیال خدایند را هم می شناسد و انفاق می کند.

 

رسول ا... فرمودند: « نماز نورمومن و معراج مومن و مایه ی نزدیکی هر پرهیزکاری به خدا و کلید بهشت است. « هر چیزی چهره ای دارد و چهره دین اسلام (نماز) است و خداوند نور دیده مرا در نماز قرار داده است و نماز را محبوب من گردانید به گونه ای که من از نماز سیر نمی شوم همانا نماز ستون دین است و نماز نخستین عمل فرزند آدم است که به آن رسیدگی می شود. اگر درست بود به دیگر اعمالش رسیدگی می شود و اگر درست نبود به سایر اعمالش رسیدگی نمی شود.کسی که در نمازش خشوع و فروتنی ندارد نمازش نماز نیست و هرکه نمازش او را از هرکار زشت و ناپسند باز ندارد، جز بر دوری او از خدا افزوده نشود. هرکس دو رکعت نماز همراه با تفکر بخواند بهتر است از این که شبی را تا به صبح نماز بگذارد و تفکر نکند میان مسلمانان و کافر فاصله ای جز این نیست که نماز واجب را عملاً ترک کند یا از روی سبک شمردن آن را نخواند هرکه پنج نماز را با جماعت بخواند به او گمان نیک برید و بدانید که نماز چهره شیطان را سیاه می کند و انسان را از زشتکاری باز خواهد داشت. ( میزان الحکمه، باب صلاه/ ص 452)
قرآن کریم در موارد متعددی به موضوع صلاه به معنی دعا و درود اشاره دارد که به اختصار به آنها می پردازیم.
1-«وصل علیهم ان صلاتک سکن لهم.» (توبه / 103)
آیه فوق درباره پرداخت زکات است. خداوند به پیامبر (ص) می فرماید: از اموال آنها صدقه ای بگیرتا به وسیله آن، آن ها را پاک سازی و پرورش دهی و برای آن ها ( هنگام گرفتن زکاه) دعا کن که دعای تو مایه آرامش آنهاست.
2-هو الذی یصلی علیکم و ملائکته لیخرجکم من الظلمات الی النور و کان بالمومنین رحیماً. (احزاب/ 43)
او کسی است که بر شما درود و رحمت می فرستد و فرشتگان او نیز برای شما تقاضای رحمت می کنند، تا شما را از ظلمات جهل و شرکت و گناه به سوی نور ایمان و تقوا رهنمون سازد. او نسبت به مومنان همواره مهربان بوده است.
3-ان الله و ملائکته یصلون علی النبی یا ایها الذین آمنوا صلوا علیه و سلموا تسلیما (احزاب/ 56)
خداوند و فرشتگان بر پیامبر درود می فرستند. ای کسانی که ایمان آورده اید، بر او درود بفرستید و سلام گویید و تسلیم فرمانش باشید. صلوات هر گاه به خدا نسبت داده شود به معنی فرستادن رحمت است و هر گاه به فرشتگان و مومنان منسوب شود به معنی طلب رحمت است. (تفسیر نمونه جلد 17 ص 416)
رسول خدا (ص) فرمود: « لا تصلوا علی الصلاه التبراء، فقالوا و ما الصلاه التبراء»
« قال تقولون اللهم صل علی محمد و تمسکون، بل قولوا اللهم صل علی محمد و آل محمد». ( همان ص 419)
هرگز بر من صلوات ناقص نفرستید: عرض کردند؛ صلوات ناقص چیست؟ فرمود: این که فقط بگوئید: اللهم صل علی محمد و ادامه ندهید. بلکه بگویید: اللهم صل علی محمد و
آل محمد و اما صلاه به معنی عبادت ویژه ای است که در اسلام تشریع شده است یعنی نماز، آیات متعددی در قرآن کریم وجود دارد که به خاطر اهمیتشان به پاره ای از آنها اشاره می شود. به پاداشتن نماز از نشانه های پرهیزگاران است. (بقره/3)
نماز مظهر اتکاء به خداوند است. ( یا ایهاالذین آمنوا استعینوا بالصبر و الصلاه...) (بقره/ 53)
ای افراد با ایمان، از صبر و استقامت و نماز در برابر حوادث سخت زندگی کمک بگیرید.
در احادیث می خوانیم « کان علی (ع) اذا اهاله امر فزع قام الی الصلاه ثم تلی هذه آلایه و استعینوا بالصبر و الصلاه ... (تفسیر نمونه / ج 15)
هنگامی که علی (ع) با مشکلی روبرو می شد به نماز بر می خاست و پس از نماز به دنبال حل مشکل می رفت و این آیه را تلاوت می فرمود: ( و استعینوا بالصبر و الصلاه )
در انجام نماز باید کوشا بود و مداومت داشت: (حافظوا علی الصلوات و الصلاه الوسطی ...) (بقره / 238)
در انجام همه ی نمازها (مخصوصاً نماز وسطی (نماز ظهر) کوشا باشید. صلاه وسطی را عده ای از مفسران گرامی، نماز ظهر دانسته اند. نماز وظیفه ثابت و معینی برای مومنان است: ( إن الصلاه کانت علی المومنین کتاباً موقوتاً) (کلمه موقوف از ماده وقت است) (نساء / 103)
باید خانواده را به نماز دعوت کرد: ( و أمر اهلک بالصلاه و اصطبر علیها) ( طه / 132)
خانواده خودت را به نماز دستور ده و خود نیز بر انجام آن شکیبا و پراستقامت باش. با توجه به این که سوره ی طه در مکه نازل شده است، در آن زمان مصداق (اهل) حضرت علی (ع) و خدیجه بوده اند. به هرحال والدین وظیفه دارند، فرزندان خود را به انجام نماز دعوت کنند و زمینه های لازم برای تشویق آنها را فراهم آوردند. زیرا نماز سنگری مستحکم برای حفظ کیان خانواده است.
نماز انسان را از زشتی ها باز می دارد: ( ان الصلاه تنهی عن الفحشاء و المنکر ... ) (عنکبوت/45)
فحشاء اشاره به گناهان بزرگ پنهانی و منکر اشاره به گناهان بزرگ آشکار می تواند باشد. در حدیثی از پیامبر گرامی اسلام (ص) می خوانیم که فرمود: ( من لم تنهه صلاته عن الفحشاء و المنکر لم یزد و من الله الا بعداً.) (تفسیر نمونه، ج16، به نقل از مجمع البیان) کسی که نمازش او را از فحشاء و منکر باز ندارد، هیچ بهره ای از نماز جز دوری از خدا حاصل نکرده است. و امام صادق (ع) می فرماید: کسی که دوست دارد ببیند آیا نمازش مقبول درگاه الهی شده است یا نه باید ببیند آیا این نماز او را از زشتی ها و منکرات باز داشته است یا نه، به همان مقدار که بازداشته، نمازش قبول است. (تفسیرنمونه، ج 16)
رسول خدا (ص) از یاران خود سوال کرد اگر بر در خانه ی یکی از شما نهری از آب صاف و پاکیزه باشد و هر روز پنج بار خود را در آن شست وشو دهید، آیا چیزی از آلودگی و کثافت در بدن او می ماند؟ در پاسخ عرض کردند: نه فرمود: نماز درست همانند این آب جاری است، هر زمان که انسان نمازی می خواند، گناهانی که در میان دو نماز انجام شده است، از میان می رود. (تفسیرنمونه، جلد 16)

1- إنَّ الله وَعَدَ أن یَدخُلَ الجَّنَّه ثَلاثَه نُفُورٍ بِغَیرحِسابٍ و یَشفَعُ کُلَّ واحِدٍ مِنهُم فِی ثَمانِینٍ الفاً، المُؤذِّن و الامام، و رَجُل یَتَوَضَّا ثُمَّ یَدخُل المَسجِد فَیُصَلِّی فِی الجَماعَه 1
همانا خداوند به سه گروه وعده داد، بدون حساب وارد بهشت شوند، و هر یک از این سه گروه (روز قیامت) می توانند هشتاد هزار نفر راشفاعت کنند وآن ها عبارتند از: 1- مؤذن 2- امام جماعت 3- کسی که وضو بگیرد، سپس داخل مسجد شود و نماز را به جماعت به جا آورد.

مستدرک الوسائل، ج 1، ص 4882

2-لتَّکبِیرهَ الأولی مَعَ الامامِ خَیرٌ مِنَ الدُّنیا وَ مَا فِیهَا
تکبیر اول را با امام جماعت گفتن بهتر است از دنیا و آنچه در آن است.

مستدرک الوسائل، ج 1، ص 488

3- إنَّ الله یَستَحیِیَ مِن عَبدِهِ إذا صَلَّی فِی جَماعَهٍ ثُمَّ سَألَهُ حَاجَهً أن یَنصَرف حَتّی یَقضِیهَا
زمانی که بنده ای نمازش را به جماعت بخواند، خداوند از او حیاء می کند، و هنگامی که از او طلب حاجت کرد، منصرف نشود، مگراین که حاجتش را برآورد.

بحار الانوار، ج 88 ص 4

4- مَن حَافَظَ عَلی الصَّفِ الاَوَّل وَ التَّکبِیرَهِ الأولی لایُؤذِی مُسلِماً، أعطَاهُ الله مِن الاجرِ مَا یُعطِی المُؤذِّنُون فِی الدُّنیا و الآخِره
کسی که محافظت و مداومت بر صف اول و تکبیر اول نماید، و مسلمانی را اذیت نکند، خداوند به او اجری معادل اجری که مؤذنین در دنیا و آخرت دریافت می کند، عطاخواهد کرد.

وسائل الشیعه ، ج 5، ص 387

5- ألا أنَّ الصَّلاهَ مَأدَبَهُ الله فِی الارضِ قَد هَنَأهَا لِاَهلِ رَحمَتِه فِی کُلِّ یَومٍ خَمسَ مَرّات
آگاه باشید نماز سفره گسترده خدا در زمین است که خداوند آن را روزی پنج بار برای اهل رحمتش (افراد شایسته رحمت) گوارا نموده است.

مستدرک الوسایل ، ج 1، ص 170

6- الصَّلاهُ رَأسُ الاسلامِ
نماز (به منزله) رأس اسلام است.

بحار الانوار، ج ,17 ص 127میزان الحکمه، ج 5، ص 367

7- اَوَّلَ مَا یَسألُونَ عَنهُ الصَّلواتِ الخَمسِ
اولین چیزی که از انسان ها سؤال می شود، نمازهای پنج گانه است.

کنز العمّال، ج 7، حدیث 18859

  8-الصَّلاهُ نورٌ
نماز، روشنی است.

میزان الحکمه، ج10 ص 234

9-إنَّ أحَبَّ الأعمالِ إلَی الله – عَزَّوجلّ- الصَّلاهُ و البِرُّ و الجَهادِ
همانا، محبوب ترین اعمال در نزد خداوند: نماز، نیکی کردن و جهاد در راه خداست.

وسائل الشیعه، ج 3، ص 27

10- صَلاهُ الرَّجُلِ تَطَوُعاً حَیثُ لایَراهُ النّاس تَعدِلُ صَلاتُهُ عَلی أعیُنِ النّاسِ خَمساً و عَشرِین
نماز مرد که داوطلبانه و مستحبی درجایی که مردم او را نبینند به جا آورد، برابر بیست و پنج نماز است که در برابرچشم مردم انجام دهد.

نهج الفصاحه ص 391

11-بِالصَّلاهِ یَبلُغُ العَبد إلَی الدَّرَجَهِ العُلیاءِ لأنَّ الصَّلاهَ تَسبِیحٌ و تَهلِیلٌ و تَحمِیدٌ و تَکبِیرٌ و تَمجِیدٌ و تَقدِیسٌ و قُولٌ و دَعوهٌ
به وسیله نماز بنده به درجه عالی و مقام والا می رسد، زیرا نماز تسبیح و تهلیل و تحمید وتکبیر و تمجید و تقدیس الهی است ، نماز قول حق و دعوت به سوی حق می باشد.

بحار الانوار، ج 82 ص 232 جامع احادیث الشیعه، ج4، ص 22

برپائی فریضه های دینی به صورت دسته جمعی، در زندگی فردی و اجتماعی امت مسلمان نیز، آثار مثبت و فراوانی دارد که به برخی از آنها اشاره می شود:

آثار معنوی

بزرگترین اثر معنوی نماز جماعت، همان پاداش های الهی است. روایت است که شبی، حضرت علی (علیه السلام)تا سحر مشغول به عبادت بود. چون صبح شد نماز صبح را به تنهائی خواند و استراحت کرد.

رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم که آن حضرت را در جماعت صبح ندید، به خانه او رفت. حضرت فاطمه (سلام ا...) از شب زنده داری حضرت علی (علیه السلام) و عذر او از نیامدن به مسجد سخن گفت. پیامبر فرمود پاداشی که به خاطر شرکت نکردن در نماز جماعت صبح، از دست علی (علیه السلام) رفت بیش از پاداش عبادت تمام شب است.

رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرموده است:

اگر نماز صبح را به جماعت بخوانم، در نظرم محبوب تر از عبادت و شب زنده داری تا صبح است.

بخاطر همین فضیلت و پاداش هاست که اگر تعداد نماز گزاران از ده نفر بیشتر شود، اگر تمام آسمانها کاغذ، و دریاها مرکب و درخت ها قلم شوند و فرشتگان بنویسند، پاداش یک رکعت آن را نمی توانند بنویسند. و نماز جماعت با تاخیر، بهتر از نماز فرادای در اول وقت است.

آثار اجتماعی

نماز جماعت، مقدمه وحدت صفوف و نزدیکی دلها و تقویت کننده روح اخوت است. نوعی حضور و غیاب بی تشریفات، و بهترین راه شناسائی افراد است.

نماز جماعت بهترین و ببیشترین، پاکترین و کم خرج ترین اجتماعات دنیاست و نوعی دید و بازدید مجّانی و آگاهی از مشکلات و نیازهای یکدیگر و زمینه ساز تعاون اجتماعی بین آحاد مسلمین است.

آثار سیاسی

نماز جماعت، نشان دهنده قدرت مسلمین و الفت دلها و انسجام صفوف است.

تفرقه ها را می زاید، بیم در دل دشمنان می افکند، منافقان را مایوس می سازد، خار چشم بد خواهان است.

آثار اخلاقی تربیتی

منبع: پرتوئی از اسرار نماز- حجت الاسلام محسن قرائتی- ص 211