فلسفه واجب شدن نمازهای پنجگانه/ چرا برای نماز وضو میگیریم
حکمت گفتن هفت بار تکبیر قبل از تکبیرةالاحرام چیست؟
پاسخ: شیخ طوسی با سند خود، از امام صادق(ع) نقل کرده که فرمود: امام حسین(ع) دیر به سخن آمد تا آنجا که بیم میرفت نکند حرف نزند و بی سخن باشد روزی رسول خدا(ص) در نماز بود و در طرف راست او حسین بن علی (ع) ایستاده بود. پیامبر(ص) (برای ورود به نماز) تکبیر گفت: حسین(ع) نتوانست تکبیر را درست بگوید رسول خدا(ص) پیوسته تکبیر میگفت و حسین(ع) پیوسته تلاش میکرد که آن را درست بگوید و نمیتوانست تا اینکه حضرت رسول (ص) هفتمین تکبیر را فرمود در این هنگام امام حسین(ع) تکبیر را صحیح و کامل أدا کرد. امام صادق(ع) فرمودند. بدین علت تکبیرهای هفتگانه در ابتدای نماز سنت شد.
به چه دلیل ما باید در طول شبانه روز پنج وعده نماز بخوانیم؟
پاسخ: پیغمبر اکرم(ص) فرمودند: هرگاه وقت زوال رسد آفتاب در حلقه (نصفالنهار) خود در آید چون در آن داخل شد، آفتاب زوال یابد و همه خلایق مادون عروش، پروردگارم را تسبیح گویند و آن ساعتی است که پروردگارم بر من رحمت فرستد، از این رو خدای بر من و بر امت من نماز آن ساعت را واجب فرموده است زیرا فرمود: «اَقِمِ الصَّلوةَ لِدُلُوکِ الشَّمْسِ» نماز را زوال آفتاب بپای دار» و آن ساعتی است که در قیامت جهنم را آورند از این رو هیچ مؤمنی در آن لحظه در حال سجده یا رکوع یا ایستاده در نماز خود نخواهد بود مگر آنکه خدا تن او را بر آتش حرام فرماید.
و اما نماز عصر، آن ساعتی است که آدم(ع) از آن درخت نهی شده خورد و او را از بهشت پایین آورد. پس خداوند نسل او را تا روز قیامت به این نماز فرمان داد این نماز از محبوبترین نمازها نزد خدای سبحان است، از این رو پروردگارم به من سفارش فرمود: تا از میان همه نمازها آن را (مخصوصاً) مراعات کنم، او فرمود: «بر نمازها و نماز میانه مواظبت کنید؛ «حافِظُوا عَلَی الصَّلَواتِ وَ الصَّلاةِ الْوُسْطی» بنابراین نماز میانه همان نماز عصر است.
و اما نماز مغرب، آن ساعتی است که خدای سبحان توبه آدم را پذیرفت پس میان خوردن از درخت نهی شده و توبه آدم سیصد سال از روزهای دنیا فاصله بوده ـ و یک روز ایّام آخرت، چون هزار سال دنیا است ـ پس آدم ـ که صلوات خدا بر او باد ـ سه رکعت نماز گزارد، یک رکعت برای گناه خودش و یک رکعت برای گناه حوا و یک رکعت برای توبه خود، از این رو خدا توبه او را پذیرفت و بر امت من این نماز سه رکعتی را واجب فرمود و آن ساعتی است که دعا در آن مستجاب است و پروردگارم به من وعده داده که سؤال کننده خود را نا امید نفرماید او فرمود: «فَسُبْحَانَ اللَّهِ حِینَ تُمْسُونَ وَحِینَ تُصْبِحُونَ»؛ پس خدا را تسبیح گویید، آنگاه که به مغرب در میآیید و آنگاه که به بامداد در میآیید.»
و اما نماز عشاء، پس چون قبر را تاریکی ویژهای است و قیامت را تاریکی ویژهای است خداوند این نماز را برای من و امّتم فرمان داد و هیچ گامی به سوی نماز عشاء برداشته نمیشود مگر آنکه خدای سبحان گودالهای آتش را بر او حرام فرماید و قبرش را روشن کند و در روز قیامت نوری که با آن از صراط بگذرد به او بخشد، نماز عشا نمازی است که خدای سبحان آن را، برای پیامبران پیش از من برگزید.
و اما نماز صبح، زیرا آفتاب هنگام طلوع از شاخ شیطان سر بزند، از این رو خدای سبحان به من فرمان داد تا پیش از طلوع آفتاب نماز فجر گزارم و امّتم پیش از آنکه کفار سجده بر خورشید آرند برای خدا سجده کنند و شتاب به آن، نزد خدا محبوبتر است و آن نمازی است که فرشتگان شب و روز (هردو) آن را شاهدند.
چرا برای نماز وضو میگیریم؟
پاسخ: در روایتی داریم پیغمبر اکرم(ص) در سؤال آن شخص یهودی که از پیامبر(ص) فرمود: همین که شیطان به وسوسه برخاست و آدم(ع) را به آن درخت نهی شده نزدیک کرد و آدم به آن نگریست طراوت صورتش برفت پس ایستاد، این اولین گامی بود که به سوی گناه برداشته شد سپس درخت را گرفت و آن را شکافت و از آن خورد چون از آن خورد لباسها از او پریدند و نور از بدنش برفت اینجا بود که آدم (ع) (پشیمان شده) دست خویش بر سر نهاد و گریست.
چون خداوند توبه او را پذیرفت بر او و فرزندان او واجب فرمود که این چهار عضو را بشویند فرمود که صورت را بشویند زیرا آدم به آن درخت نگریست دستها را تا آرنج بشویند زیرا دستان خویش به سوی گناه دراز کرد، سر را مسح کند زیرا دست خویش(هنگام پشیمانی و پیش از پذیرش توبه) بر فرق سر نهاد و فرمود که پاها را مسح کند زیرا که به سوی گناه برفتند.