رسول ا... فرمودند: « نماز نورمومن و معراج مومن و مایه ی نزدیکی هر پرهیزکاری به خدا و کلید بهشت است. « هر چیزی چهره ای دارد و چهره دین اسلام (نماز) است و خداوند نور دیده مرا در نماز قرار داده است و نماز را محبوب من گردانید به گونه ای که من از نماز سیر نمی شوم همانا نماز ستون دین است و نماز نخستین عمل فرزند آدم است که به آن رسیدگی می شود. اگر درست بود به دیگر اعمالش رسیدگی می شود و اگر درست نبود به سایر اعمالش رسیدگی نمی شود.کسی که در نمازش خشوع و فروتنی ندارد نمازش نماز نیست و هرکه نمازش او را از هرکار زشت و ناپسند باز ندارد، جز بر دوری او از خدا افزوده نشود. هرکس دو رکعت نماز همراه با تفکر بخواند بهتر است از این که شبی را تا به صبح نماز بگذارد و تفکر نکند میان مسلمانان و کافر فاصله ای جز این نیست که نماز واجب را عملاً ترک کند یا از روی سبک شمردن آن را نخواند هرکه پنج نماز را با جماعت بخواند به او گمان نیک برید و بدانید که نماز چهره شیطان را سیاه می کند و انسان را از زشتکاری باز خواهد داشت. ( میزان الحکمه، باب صلاه/ ص 452)
قرآن کریم در موارد متعددی به موضوع صلاه به معنی دعا و درود اشاره دارد که به اختصار به آنها می پردازیم.
1-«وصل علیهم ان صلاتک سکن لهم.» (توبه / 103)
آیه فوق درباره پرداخت زکات است. خداوند به پیامبر (ص) می فرماید: از اموال آنها صدقه ای بگیرتا به وسیله آن، آن ها را پاک سازی و پرورش دهی و برای آن ها ( هنگام گرفتن زکاه) دعا کن که دعای تو مایه آرامش آنهاست.
2-هو الذی یصلی علیکم و ملائکته لیخرجکم من الظلمات الی النور و کان بالمومنین رحیماً. (احزاب/ 43)
او کسی است که بر شما درود و رحمت می فرستد و فرشتگان او نیز برای شما تقاضای رحمت می کنند، تا شما را از ظلمات جهل و شرکت و گناه به سوی نور ایمان و تقوا رهنمون سازد. او نسبت به مومنان همواره مهربان بوده است.
3-ان الله و ملائکته یصلون علی النبی یا ایها الذین آمنوا صلوا علیه و سلموا تسلیما (احزاب/ 56)
خداوند و فرشتگان بر پیامبر درود می فرستند. ای کسانی که ایمان آورده اید، بر او درود بفرستید و سلام گویید و تسلیم فرمانش باشید. صلوات هر گاه به خدا نسبت داده شود به معنی فرستادن رحمت است و هر گاه به فرشتگان و مومنان منسوب شود به معنی طلب رحمت است. (تفسیر نمونه جلد 17 ص 416)
رسول خدا (ص) فرمود: « لا تصلوا علی الصلاه التبراء، فقالوا و ما الصلاه التبراء»
« قال تقولون اللهم صل علی محمد و تمسکون، بل قولوا اللهم صل علی محمد و آل محمد». ( همان ص 419)
هرگز بر من صلوات ناقص نفرستید: عرض کردند؛ صلوات ناقص چیست؟ فرمود: این که فقط بگوئید: اللهم صل علی محمد و ادامه ندهید. بلکه بگویید: اللهم صل علی محمد و
آل محمد و اما صلاه به معنی عبادت ویژه ای است که در اسلام تشریع شده است یعنی نماز، آیات متعددی در قرآن کریم وجود دارد که به خاطر اهمیتشان به پاره ای از آنها اشاره می شود. به پاداشتن نماز از نشانه های پرهیزگاران است. (بقره/3)
نماز مظهر اتکاء به خداوند است. ( یا ایهاالذین آمنوا استعینوا بالصبر و الصلاه...) (بقره/ 53)
ای افراد با ایمان، از صبر و استقامت و نماز در برابر حوادث سخت زندگی کمک بگیرید.
در احادیث می خوانیم « کان علی (ع) اذا اهاله امر فزع قام الی الصلاه ثم تلی هذه آلایه و استعینوا بالصبر و الصلاه ... (تفسیر نمونه / ج 15)
هنگامی که علی (ع) با مشکلی روبرو می شد به نماز بر می خاست و پس از نماز به دنبال حل مشکل می رفت و این آیه را تلاوت می فرمود: ( و استعینوا بالصبر و الصلاه )
در انجام نماز باید کوشا بود و مداومت داشت: (حافظوا علی الصلوات و الصلاه الوسطی ...) (بقره / 238)
در انجام همه ی نمازها (مخصوصاً نماز وسطی (نماز ظهر) کوشا باشید. صلاه وسطی را عده ای از مفسران گرامی، نماز ظهر دانسته اند. نماز وظیفه ثابت و معینی برای مومنان است: ( إن الصلاه کانت علی المومنین کتاباً موقوتاً) (کلمه موقوف از ماده وقت است) (نساء / 103)
باید خانواده را به نماز دعوت کرد: ( و أمر اهلک بالصلاه و اصطبر علیها) ( طه / 132)
خانواده خودت را به نماز دستور ده و خود نیز بر انجام آن شکیبا و پراستقامت باش. با توجه به این که سوره ی طه در مکه نازل شده است، در آن زمان مصداق (اهل) حضرت علی (ع) و خدیجه بوده اند. به هرحال والدین وظیفه دارند، فرزندان خود را به انجام نماز دعوت کنند و زمینه های لازم برای تشویق آنها را فراهم آوردند. زیرا نماز سنگری مستحکم برای حفظ کیان خانواده است.
نماز انسان را از زشتی ها باز می دارد: ( ان الصلاه تنهی عن الفحشاء و المنکر ... ) (عنکبوت/45)
فحشاء اشاره به گناهان بزرگ پنهانی و منکر اشاره به گناهان بزرگ آشکار می تواند باشد. در حدیثی از پیامبر گرامی اسلام (ص) می خوانیم که فرمود: ( من لم تنهه صلاته عن الفحشاء و المنکر لم یزد و من الله الا بعداً.) (تفسیر نمونه، ج16، به نقل از مجمع البیان) کسی که نمازش او را از فحشاء و منکر باز ندارد، هیچ بهره ای از نماز جز دوری از خدا حاصل نکرده است. و امام صادق (ع) می فرماید: کسی که دوست دارد ببیند آیا نمازش مقبول درگاه الهی شده است یا نه باید ببیند آیا این نماز او را از زشتی ها و منکرات باز داشته است یا نه، به همان مقدار که بازداشته، نمازش قبول است. (تفسیرنمونه، ج 16)
رسول خدا (ص) از یاران خود سوال کرد اگر بر در خانه ی یکی از شما نهری از آب صاف و پاکیزه باشد و هر روز پنج بار خود را در آن شست وشو دهید، آیا چیزی از آلودگی و کثافت در بدن او می ماند؟ در پاسخ عرض کردند: نه فرمود: نماز درست همانند این آب جاری است، هر زمان که انسان نمازی می خواند، گناهانی که در میان دو نماز انجام شده است، از میان می رود. (تفسیرنمونه، جلد 16)